معافیت تحصیلی
۱– از چه تاریخی مشمولان وارد سن مشمولیت می شوند؟
جواب : تمام افراد ذکور ایرانی که به سن ۱۸ سالگی تمام می رسند از اول ماه تولد که طی آن ماه وارد ۱۹ سالگی می شوند مشمول قانون وظیفه عمومی می گردند .وتاشش ماه فرصت دارند خودرابه سازمان معرفی نمایند.
۲– حداکثر زمان معرفی مشمولانی که قبل از سن مشمولیت فارغ التحصیل ، ترک تحصیل یا اخراج می شوند چه مدت می باشد؟
جواب : حداکثر مدت معرفی ایشان ۶ ماه پس از رسیدن به ۱۸ سالگی تمام است .مثال: دانش آموز متولد ۱۸/۲/۷۳ که قبل از ۱/۲/۹۱ فارغ التحصیل ، انصراف ، ترک تحصیل یا اخراج از تحصیل شده باشد حد اکثر تا ۱۸/۸/۹۱ فرصت معرفی خود را دارد.
۳– حداکثر زمان معرفی مشمولانی که پس از سن مشمولیت ، فارغ التحصیل، انصراف، ترک تحصیل یا اخراج می شوند چه مدت می باشد؟
جواب : از تاریخ فراغت ، اخراج یا ترک تحصیل یکسال فرصت دارند تا خود را معرفی نمایند.
مثال: دانش آموز متولد ۱۸/۲/۷۳ که در تیرماه ۱۳۹۱ فارغ التحصیل، انصراف ، ترک تحصیل ویااخراجی محسوب شوند تاپایان تیر ماه ۹۲ مهلت معرفی خواهد داشت.
از تاریخ فراغت ، اخراج یا ترک تحصیل یکسال فرصت دارند تا خود را معرفی نمایند.
(جهت ایجاد تسهیلات برای این قبیل مشمولان ، برای شرکت در آزمون دانشگاهها ،تا ۳۱/۶/سال بعد از فراغت از تحصیل مهلت معرفی دارند.)
۴– دانش آموزانی که از مهر۹۱ در پایه اول مقطع متوسطه یا پایین تر شروع به تحصیل نموده اند تا چه زمانی مجاز به تحصیل خواهند بود؟
جواب : اینگونه مشمولان حداکثر تاپایان ۲۰ سالگی مجازند برابر ضوابط وزارت آموزش و پرورش ادامه تحصیل دهند ، رشته های تحصیلی تاثیری در این مدت زمان نخواهند داشت.
۵– دانش آموزی که از مهر ۹۱ در پایه دوم یا بالاتر شروع به تحصیل نموده اند تا چه زمانی مجاز به تحصیل خواهند بود؟
جواب : چنانچه در رشته ی کاردانش یا فنی حرفه ای به تحصیل اشتغال دارند حداکثر تا پایان ۲۲سالگی ورشته های مختلف پیش دانشگاهی حداکثر تا ۲۴ سالگی مجاز به تحصیل خواهند بود.
۶– آیا دانش آموزانی که درورود به سن مشمولیت در مقطع راهنمایی به تحصیل اشتغال دارند حق ادامه تحصیل خواهند داشت ؟
جواب : بله درصورت پیوستگی تحصیلی حداکثر تاپایان ۲۰ سالگی میتوانند تحصیل نمایند.
۷– آیا دانش آموزان درمهلت یکساله معرفی پس از فراغت ،اخراج، انصراف یا ترک تحصیل می توانند ادامه تحصیل دهند؟
جواب : اینگونه مشمولان می توانند بدون صدور معافیت تاپایان مهلت یکساله وپس از معرفی تاموعد اعزام خود ادامه تحصیل بدهند
مثال : دانش آموزمتولد ۱۵/۸/۷۰ که در مهر ۹۱ درپایه دوم کاردانش شروع به تحصیل نماید می تواند خود را به وظیفه عمومی معرفی نماید چنانچه مشمول مذکور تا ۱۵/۸/۹۲ فارغ التحصیل نشده می تواند بدون صدور معافیت تحصیلی حداکثر تا۱۵/۸/۹۳به تحصیل ادامه دهد وپس از این تاریخ ۱۵/۸/۹۳ درصورت عدم معرفی وارد غیبت خواهد شد.
۸ – آیا به مشمولانی که به صورت داوطلب آزاد تحصیل می کنند معافیت تحصیلی تعلق می گیرد؟
جواب : خیر اینگونه مشمولان حق استفاده از معافیت تحصیلی را نخواهند داشت وشروع به تحصیل داوطلب آزاد به عنوان انصراف از تحصیل تلقی می گردد.
۹– متولدین سه ماه اول سال ۷۱ در سال های قبل که در خرداد ماه سال ۹۰ فارغ التحصیل شده اند تاچه زمان مهلت معرفی خود به وظیفه عمومی را داشته اند ؟
جواب :دانش آموزان تا۱۸/۸/۹۰ (قبل از اجرای قانون جدید وظیفه عمومی )فرصت معرفی داشته اند درصورت عدم معرفی از تاریخ ۱۹/۸/۹۰ واردغیبت شده اند .
۱۰.متولدین سه ماهه دوم سال ۷۱ در سال قبل که درخرداد ماه سال ۹۰ فارغ التحصیل شده اند تا چه زمان فرجه معرفی خود به وظیفه عمومی را دارند؟
جواب : اینگونه دانش آموزان با توجه به اینکه فرصت معرفی ایشان ۱۸/۹/۹۰ بود ( بعد از اجرای قانون جدید وظیفه عمومی) فلذا از یک سال مهلت تعیین در قانون جدید برخوردار بوده وتا خرداد ۹۱ مهلت معرفی خواهند داشت.
۱۱– با عنایت به اجرای قانون جدید وظیفه عمومی ، موضوع تمدید مهلت اعزام متولد نیمه دوم سال چگونه خواهد بود؟
جواب : با اجرای قانون جدید موضوع تمدید مهلت اعزام اینگونه مشمولان منتفی می باشد .
۱۲– موعدمعرفی دانش آموزانی که قبل از ۲۲/۴/۹۰ از تحصیل انصراف داده ، ترک تحصیل کرده یا اخراج شده اند چگونه است؟
جواب :اینگونه مشمولان چنانچه حد اکثر ظرف مدت ۴ ماه از تاریخ وقوع خود را معرفی نکرده باشند غایب محسوب می شوند ومی بایست
سریعا خود را به وظیفه عمومی معرفی نماید.
مثال: دانش آموزی که در تاریخ ۱/۳/۹۰ ترک تحصیل یا اخراج شده باشد ، با لحاظ مهلت ۴ ماهه حداکثر تا۱/۷/۹۰ مهلت معرفی داشته فلذا ازآن تاریخ وارد غیبت گردیده ومی بایست سریع خود سریعا خود را به به وظیفه عمومی معرفی نمایند.
۱۳– موعد معرفی دانش آموزان انصرافی ، ترک تحصیل ویا اخراجی که آخرین موعد معرفی ایشان به لحاظ مهلت ۴ ماهه بعداز تاریخ ۲۲/۸/۹۰(تاریخ اجرای قانون جدید وظیفه عمومی) بوده چه زمانی می باشد؟
جواب :اینگونه دانش آموزان از تاریخ وقوع انصراف ، ترک تحصیل و یا اخراج یک سال مهلت معرفی خواهند داشت.
مثال: مشمول متولد ۱۵/۰۶/۷۱ که در تاریخ ۲۲/۶/۹۰ از تحصیل انصراف داده است باتوجه به -مهلت ۴ ماهه قانون قدیم وظیفه عمومی تا ۲۲/۱۰/۹۰ فرجه معرفی داشته که این تاریخ بعداز تاریخ اجرای قانون جدید وظیفه عمومی بوده ، فلذا مشمول تا۲۲/۶/۹۱ مهلت معرفی خواهد داشت.
۱۴– مشمولان فارغ التحصیل دانشگاه ها از چه تاریخ می توانند از مهلت ۱ ساله پس از فراغت خود استفاده نمایند؟
جواب :مشمولانی که از تاریخ ۲۲/۲/۹۰ به بعد در مقاطع تحصیلی در دانشگاه فارغ التحصیل شده اند حق استفاده از مهلت ۱ ساله را خواهند داشت.
۱۵– مشمولان اخراجی،انصرافی،ترک تحصیل ازچه تاریخ درشمول استفاده ازمهلت۱ساله پس ازتاریخ وقوع انصراف،ترک تحصیل،اخراج قرار می گیرند؟
جواب :مشمولانی که از تاریخ ۲۲/۴/۹۰ به بعد از تحصیل در مقاطع دانشگاهی انصراف، ترک تحصیل و یا اخراج شده باشند .
۱۶– آیا دانشجویان انصرافی حق تحصیل مجدد را دارند؟
جواب :بلی . مشمولان در طی مدت تحصیل از دیپلم تا دکتری صرفا ۱ بار می توانند از تحصیل انصراف و مجددا با پذیرفته شدن در دانشگاه به شرط : ۱- عدم گذشت بیش از یکسال از تاریخ انصراف (قبل از اعزام به خدمت). ۲- انصراف قبل از اتمام سنوات تحصیلی مصوب بوده باشد یعنی در سنوات ارفاقی نباشد .۳-انصراف از تحصیل در مقطع ، با اخذ مدرک تحصیلی پایین تر نبوده باشد .(مثلا انصراف از کارشناسی پیوسته با اخذ مدرک کاردانی نباشد، مگر اینکه مدرک اخذ شده در سنوات مجاز تحصیل همان مقطع یعنی مقطع پایین تر به مشمول تعلق گرفته باشد که در این صورت در حکم فارغ التحصیل محسوب شده و ادامه تحصیل وی بلامانع می باشد)۴- مقطع جدید ،تکراری نباشد.(یعنی قبلا از این مقطع فارغ التحصیل نشده باشد.)
۱۷– مشمولان فارغ التحصیل از مقطع متوسطه تا چه زمان می توانند در دانشگاه پذیرفته وثبت نام نمایند؟
جواب :چنانچه حداکثر ظرف مدت یکسال از زمان فارغ التحصیل شدن درمقطع دیپلم یاپیش دانشگاهی دردانشگاه پذیرفته شوندمجازبه تحصیل خواهند بود
ودر صورت سپری شدن بیش از یکسال حق تحصیل نخواهند داشت(قبل از اعزام به خدمت ) منظور از پذیرفته شدن دردانشگاه قبولی قطعی یا ثبت نام در دانشگاه می باشد ،لیکن بعد از اعزام به خدمت ، سپری شدن بیش از یکسال از تاریخ فراغت مقطع متوسطه مانع نخواهد بود و فقط نداشتن غیبت اولیه و پذیرش در مقطع کارشناسی و بالاتر ملاک می باشد .
بدیهی است زمان اعلام قبولی در آزمون های سراسری به منزله پذیرش تلقی خواهد شدو در مورد پذیرش بدون آزمون در دانشگاه ، زمان ثبت نام به منزله تاریخ پذیرش است .
مثال: فارغ التحصیل۱/۴/۹۱درمقطع متوسطه که حداکثرتا ۱/۴/۹۲ قبولی قطعی یاثبت نام دردانشگاه داشته باشند می توانند ادامه تحصیل بدهند.
۱۸– فارغ التحصیلان مقطع متوسطه درخردادسال۹۰شرط ثبت نام یاقبولی دردانشگاه آیاحق ادامه تحصیل از مهر ۹۱ را دارند؟
جواب : بله. با توجه به اینکه فارغ التحصیلان خرداد (پس از ورود به سن مشمولیت ) به منزله فارغ التحصیلان شهریور تلقی می گردندتا پایان شهریور سال بعد مهلت معرفی دارند .
۱۹– آیابه دوره های فراگیرپیام نور،دوره های بین الملل دردانشگاه وپودمانی وسایرمقاطع تحصیلی بدون آزمون معافیت تحصیلی تعلق می گیرد؟
جواب : بلی درصورت تصویب شورای گسترش آموزش عالی امکان جذب بدون آزمون واحد آموزشی ، تحصیل اینگونه افراد منعی نخواهد داشت.(به دوره دانشپذیری در دانشگاه پیام نور ، معافیت تحصیلی تعلق نمی گیرد و صرفا از زمان قبولی قطعی و دانشجویی وضعیت مشمول بررسی و در صورت داشتن شرایط معافیت تحصیلی صادر خواهد شد.)
۲۰– آیاسربازان وظیفه ای که به خدمت اشتغال خدمت دارندجهت تحصیل دردانشگاه هااز خدمت ترخیص میشوند؟
جواب : درصورت قبولی اینگونه سربازان درمقطع کارشناسی وبالاترترخیص ازخدمت صورت میگیرد وترخیص برای ادامه تحصیل درمقاطع کاردانی مجاز نمی باشد.
۲۱– دانشجویانی که با انصراف ازتحصیل ،به عنوان دارندگان مدرک معادل درمقطع پایین شناخته می شوند آیا مجاز به تحصیل در مقاطع بالاتر می باشند؟
جواب :خیر اینگونه مشمولان تا پایان خدمت دوره ضرورت حق ادامه تحصیل نخواهند داشت .
۲۲– آیا دانشجویان اخراجی مجاز به ادامه تحصیل هستند؟
جواب :خیر دانشجویان اخراجی تا پایان خدمت یا اخذ معافیت دائم ، مجاز به ادامه تحصیل نمی باشند.
۲۳– سقف سنوات های مجاز تحصیلی در مقاطع مختلف دانشگاهی ، به چه میزان می باشد؟
جواب : برابر تبصره (۱) ماده (۳۳) قانون خدمت وظیفه عمومی ، حداکثر معافیت تحصیلی برای دانش آموزان تا سن بیست سال تمام ودر هر یک از مقاطع تحصیلی کاردانی دو و نیم سال، کارشناسی ناپیوسته وکارشناسی ارشد ناپیوسته سه سال، کارشناسی پیوسته پنج سال وکارشناسی ارشد پیوسته شش سال، دکترای پیوسته هشت سال و دکترای تخصصی شش سال است.
۲۴– چه کسانی میتوانند از معافیت تحصیلی دانش آموزی در خارج از کشور استفاده نمایند؟
جواب : فرزندان ایرانیان مقیم خارج از کشور،چنانچه هنگام ورود به سن مشمولیت (ماه تولد ۱۸ سال تمام) درمدارس ایرانی یا مدارس خارجی مورد تایید وزارت آموزش وپرورش مشغول به تحصیل در مقطع متوسطه باشند می توانند از معافیت تحصیلی استفاده نمایند.
۲۵ –آیا تحصیل در دوره های زبان در خارج از کشور برای ورود به دانشگاه درشمول معافیت تحصیلی قرار می گیرند؟
جواب : خیر به این دوره ها معافیت تحصیلی تعلق نمی گیرد.
۲۶– آیا مشمولانی که در داخل کشور در مقطع متوسطه فارغ التحصیل می شوند، حق تحصیل در خارج از کشور را دارند؟
جواب : خیر آنها به عنوان مقیم خارج از کشور محسوب نشده ومجاز به تحصیل در دانشگاه های خارج از کشور نمی باشند.
۲۷– چه مشمولانی می توانند بدون آنکه مقیم کشورهای خارجی باشند دردانشگاه های خارج از کشور تحصیل نموده و از معافیت تحصیلی دانش جویان خارج از کشور بهره مند شوند؟
جواب : مشمولانی که در مقاطع کارشناسی یا بالاتر در دانشگاه های داخل کشور فارغ التحصیل شده باشند به شرط عدم ورود به غیبت وسپری نشدن بیش از یکسال از تاریخ فراغت از تحصیل با سپردن تضمین لازم می توانند از این معافیت استفاده نمایند.(ودیعه لازم فعلا ۱۵ میلیون تومان وجه نقد می باشد.)
۲۸– آیا مرخصی تحصیلی جزء سنوات مجاز تحصیلی محسوب می گردد ؟
جواب :بله دانشگاه ها باید از درج عبارت مرخصی بدون احتساب در سنوات تحصیلی برای دانشجویان مشمول خودداری نمایند.
۲۹– آیا مشمول غیر غایبی که بعد از مدت یکسال فرصت تعیین شده دانشگاه قبول شود می تواند از معافیت تحصیلی برخوردار شود؟
جواب :مشمولانی که به دلایل قانونی (معافیت موقت و … )تاریخ اعزام خود را به تعویق می اندازندچنانچه مدت تعویق آنان از مدت یکسال فرصت تعیین شده در قانون بیشتر گردد، در صورتی که در حین فرصت معرفی تعویق شده (معافیت موقت و …) در دانشگاه قبول شوند ادامه تحصیل و بهره مندی آنان از معافیت تحصیلی بلامانع خواهد بود .
۳۰– آیا تحصیل همزمان با خدمت امکان پذیر می باشد؟
جواب :خیر حتی در صورت تایید دانشگاه برای این دسته از دانشجویان معافیت تحصیلی صادر نمی گردد.
۳۱– طلاب حوزه های علمیه پس از انصراف یا اخراج از حوزه علمیه در چه صورت مجاز به ادامه تحصیل می باشند؟
جواب :طلاب حوزه های علمیه در صورت اخراج و یا انصراف از تحصیل تا پایان خدمت و یا اخذ معافیت دائم ، مجاز به ادامه تحصیل نمی باشند .
سوالات متداول خروج از کشور
قبل از سن مشمولیت با عنایت به اینکه سن مشمولیت از ابتدای ماه ۱۸ سالگی تمام می باشد ،لذا خروج اشخاص قبل از سن مشمولیت نیاز به اخذ مجوز ندارد.
مثال : متولد ۴/۵/۷۳ از تاریخ ۱/۵/۹۱ به عنوان مشمول محسوب می شود وخروج وی تا ۱/۵/۹۱ نیاز به مجوز سازمان وظیفه عمومی ندارد.
اینگونه مشمولان حداکثر ۱ سال از تاریخ وقوع فراغت ، اخراج یا ترک تحصیل فرصت معرفی خود به وظیفه عمومی را خواهند داشت
هیچگونه محدودیتی ازسوی وظیفه عمومی دراین زمینه وجود نداردومقررشدوزارتخانه های مربوط مجوزهای ترددسالانه برای اینگونه مشمولان صادر کنند .
سنوات تحصیل دردانشگاه های خارج از کشور همانند دانشگاه های داخل کشور می باشد وفرقی باهم ندارند.
به شرط اینکه ۱سال ازتاریخ انصراف آنان سپری نشده باشد واین حق رافقط۱باردرطول تحصیل برای دانشگاه های داخل وخارج از کشورخواهند داشت.
سفرهای علمی – سفرهای زیارتی – سفرسیاحتی (غیرعلمی ، غیرزیارتی) – سفر ورزشی – سفرمطالعاتی – سفرکاری / ماموریتی – دوره های مشترک
سفرهای علمی : ۸۰ میلیون ریال وجه نقد یا ضمانت نامه بانکی . (سفرهای مطالعاتی در مقاطع تحصیلات تکمیلی نیز به عنوان سفرعلمی تلقی می گردد .
سفرجهت ادامه تحصیل (معافیت تحصیلی خارج از کشور):۲۰۰ میلیون ریال وجه نقد .
سفرسیاحتی (غیرزیارتی ، غیرعلمی) : ۱۵۰ میلیون ریال وجه نقد .
سفرهای زیارتی عراق وعربستان : ۳۰میلیون ریال وجه نقد .
سفردوره های مشترک : ۱۵۰ میلیون ریال وجه نقد .
الف : مشمول فاقد غیبت باشد.
ب : دارای معافیت تحصیلی بوده و وضعیت تحصیلی مشخصی داشته باشد.
پ : در سنوات اولیه تحصیلی و یا سنوات ارفاقی ( دارای مجوز سنوات ارفاقی ) باشند .
ت : مشمولانی که تحصیل آنان به اتمام رسیده است ( فارغ التحصیل ، انصراف ، اخراج و ترک تحصیل منجر به اخراج ) باشند .
ث: برای مراجعت به موقع به کشور وثیقه مورد نیاز را بسپارند .
ج: ارائه گواهی اشتغال به تحصیل برای دانش آموزان و درخواست مجوز خروج موقت از کشور برای دانشجویان .
برای دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد ۶ ماه ودانشجویان مقطع دکتری ۱۲ ماه می باشد.
ضمناٌ در این مدت ورود و خروج مشمول به داخل کشور برای موارد ضروری با ارائه درخواست و موافقت وظیفه عمومی بلامانع است .
صدور مجوز خروج از کشور برای سربازان از سوی وظیفه عمومی ممنوع می باشد وامور مربوط به خروج از کشور آنان از سوی یگان خدمتی قابل پیگیری وانجام است.
خیر صدور مجوز خروج در هر ترم تحصیلی از نظر وظیفه عمومی هیچ محدودیتی ندارد.
درحال حاضر بله – صرفا باحضور مشمول ورویت گذرنامه وی ودیعه استرداد می گردد.
محدودیت خروج مجدد برای آنها لحاظ نمی گردد . و صرفا در صورت عدم ورود به موقع به داخل کشور ، حسب مورد ضبط وثیقه یا محدودیت خروج مجدد به مدت ۶ ماه اعمال می گردد . از شش ماه تا یکسال از خروج مجدد ایشان جلوگیری خواهد شد .
معاونت ومظف است مراتب را به متعهد و یا سازمان مربوط اعلام و اقدامات لازم برای اخذ مبلغ تضمین و لغو تعهد را به عمل آورده ، در این صورت پذیرش تعهد مجدد از این گونه افراد مجاز نخواهد بود . و درمورد سازمانها ، چنانچه تعداد عدم مراجعت به بیش از ۱۰ درصد برسد ضمانت آنها معتبرنخواهد بود . ودیعه وی به نفع دولت ضبط خواهد شد ودرصورت ورود به غیبت همانند سایر غایبین با آنان رفتار می شود .
الف : ارائه اشتغال به تحصیل (دانشجویی و دانش آموزی ) به همراه وثیقه سفر مربوطه به وظیفه عمومی محل استقرار دانشگاه یا سکونت مشمول .
ب : صدور وارسال مجوز خروج از کشور توسط سامانه وظیفه عمومی به پلیس گذرنامه ناجا.
پ : صدور گذرنامه یا تمدید آن توسط گذرنامه ناجا.
بله صدور مجوز خروج از کشور برای دانشجویانی که با موافقت کمسیون موارد خاص دانشگاه و وظیفه عمومی در حال تحصیل در سنوات ارفاقی می باشند بلامانع می باشد.
طبق ماده (۳۵) قانون خدمت وظیفه عمومی ، مشمولین دیپلم که حداکثر یک سال پس از فراغت از تحصیل در یکی از دانشگاه ها وموسسات آموزش عالی داخل یا خارج از کشورکه موردتایید وزارتخانه های علوم و بهداشت می باشند، پذیرفته شوند تا زمانی که وفق تبصره (۱) ماده (۳۳) به تحصیل اشتغال دارند ، می توانند مشروط به اینکه دارای غیبت غیر موجه نباشند از معافیت تحصیلی استفاده نمایند ، صدور معافیت تحصیلی خارج از کشور ماده فوق ، با سپردن وثیقه کامل امکان پذیر می باشد.
